توضیحات

حسین بن ابراهیم سمرقندی، ریاضیدان ایرانی است که در نیمۀ اول سدۀ ششم هجری قمری فعالیت علمی داشته است. دو اثر ریاضی از وی برجای مانده است: یکی رسالۀ «قانون سنجری» که به زبان عربی نوشته و به سلطان سنجر سلجوقی (حک: ۵۱۱- ۵۵۲ق) تقدیم کرده و دیگری که به زبان فارسی است «رسالة في استخراج المسائل العددیة» است. سمرقندی در مقدمۀ رساله، توضیح مختصری راجع به روش‌های مختلف حل مسائل ریاضی (به ویژه مسائل ارث) بیان کرده که از جملۀ آنها «اربعۀ اعداد متناسبه»، روش «جبر و مقابله» و حل معادلات ششگانه (در سه فصل و با ذکر چندین مثال)، روش «خطائین» و روش «تحلیل و ترکیب» است. پس از آن سیزده مسأله بیان نموده و به روش‌های فوق و همچنین به روش خطی و سطحی ابو علی حُبوبی خوارزمی (نیمۀ دوم سدۀ ۴ق) حل کرده است. بیش‌تر مسائل به روش «تحلیل و ترکیب» حل شده‌اند. چندین نسخۀ خطی از این رساله، در كتابخانه‌های ایران، تركیه و ایتالیا موجود است.