روستای اَنجِدان را شاید بتوان در زمره روستاهایی دانست که با اینکه دارای بیشترین موارد آثار ثبت شده ملی در استان مرکزی است، ولی میتوان آنرا محوطه تاریخی برشمرد که عمده تاریخش در زیر خروارها خاک ناشی از جنگ ها طی قرون مختلف نهفته است . تا پیش از پژوهش درباره سنگ قبرهای اَنجِدان ، تنها اشاره به نام اَنگَوان را میتوانستیم در کتاب ظفرنامه تیموری از شرف الدین علی یزدی در قرن 10 ه ق (935 ه ق) بیابیم ولی در دوسنگ به دست آمده مربوط به قرن 10 ه ق می بینیم که نام اَنگَوان در پسوند نام متوفی قید شده که نشان دهنده این است که این نام حداقل تا اواسط حکومت صفوی در این منطقه همگام با اَنجِدان مورد استفاده بوده است. گسست تاریخی اَنجِدان ، پس از سنگ¬نگاره های موسوم به اُشتُرَک را تا دوره تیموری و معماری به جامانده از آن در بنای شاه قَلندر در دست نداشتیم ، در این پژوهش با اطلاعاتی که در گزارشات تاریخی مبنی بر وجود سنگ هایی مربوط به قرن 5 ه ق با خط کوفی یعنی با قدمت حدود 1000 ، سال میتوان احتمال داد که اَنجِدان دارای قبرستانی متعلق به صدر اسلام باشد .
متاسفانه در حال حاضر نه تنها قبرستان های اَنجِدان در معرض نابودی و اضمحلال قرار دارند ، بلکه محوطه وسیع دستکند و شهر زیرزمینی و تمامی آثار معماری ، فرهنگی ، دینی و حتی طبیعی این روستا دستخوش ویرانی و نابودی قرار گرفته است و با شدت تخریبی که در این چند دهه گذشته در این روستا شکل گرفته دور از ذهن نیست که بگوییم یکی از غنی ترین و کهن ترین محوطه های تاریخی صدر اسلام ، منطقه دولاخور که بی شک پیوندی عمیق با مذهب شیعه اثنی عشری داشته را پیش از هرگونه کاوش ، پژوهش و مستندنگاری از دست خواهیم داد.

The Anjedan Gravestones

Located in the Markazi Province, Iran, Anjedan is a village that has got the highest number of national monuments, most of which still await excavation, still buried under tons of soil, all owing to several wars that took place in the same region in the past. Prior to the release of the present research on the Anjedan gravestones, there was only the name of Angevan, as recorded in the book Zafarnameh-ye Taymuri of Sharaf al-Din Ali Yazdani of the 10th/ 16th century, that is, in 935 AH/ 1528. Nevertheless, based on two gravestones discovered to belong to the 10th/ 16th century, the title Angevani (of Angevan, later Anjedan) were discovered. The very evidence indicates that the very title was already in use in the Safavid era. No evidence has been traced back of any historical gap or discontinuity of the region in the Taymurid era, particularly in its architectural remains. Based on certain evidence that traces back to before the 5th/ 11th century, written in the Kufic script, they date back to over 1.000 years ago. This might suggest that there might be a Muslim graveyard in almost the early Islamic history.